به گزارش روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ از زمانی که کارشناسان بهداشتی ردیابی انواع جدید ویروس کرونا را آغاز کردند، مشخص شد که همان جهشها بارها و بارها در حال رشد بوده و ویروس را خطرناکتر میکند.
به گزارش «گاردین»، در اینجا به این موضوع پرداخته میشود که این جهشها چیست، چه کاری انجام میدهند و برای همه گیری چه معنایی دارند؟
جهش چیست؟
کد ژنتیکی ویروس کرونا در حدود ۳۰ هزار حرف RNA نگهداری میشود، که یک مولکول مشابه DNA است.
هنگامی که این ویروس سلولهای انسانی را آلوده میکند، کد ژنتیکی برای تولید ذرات ویروس جدید کپی میشود اما اشتباهاتی در این روند اتفاق میافتد و این خطاهای کپی، به جهش و به ویروس جدید تبدیل میشوند.
بیشتر جهشها تاثیر کمی دارند، در حالی که برخی از آنها ویروس را مختل کرده و از بین میروند اما گاهی جهش به نفع ویروس خواهد بود؛ مثلاً باعث میشود سلولهای انسان به طور موثرتری روی آن بچسبند یا از برخی از سیستمهای دفاعی بدن که بدن بعد از عفونت قبلی یا واکسیناسیون میسازد، فرار کنند.
از چه زمانی ویروس کرونا شروع به جهش کرد؟
این ویروس از ابتدا در حال جهش بوده است؛ به طور متوسط، یک ویروس Sars-CoV-۲ ماهانه دو جهش تک حرفی انجام میدهد.
ویروس آنفلوانزا تقریبا دو برابر این میزان جهش میکند؛ بسیاری از جهشهایی که در اوایل اتفاق افتاد به ویروس کرونا کمک کرد تا با انسان سازگار شود.
یکی از اولین جهشهایی که جهانی شد به عنوان D۶۱۴G یا به اختصار Doug شناخته میشود.
این جهش در اوایل همه گیری ایجاد شد و تا ژوئن سال ۲۰۲۰ در سراسر جهان گسترش یافت.
جهش D۶۱۴G باعث تثبیت پروتئینهایی میشود که ویروس را قادر میسازد تا بر روی سلولهای انسانی بچسبد و آنها را آلوده کند.
چه جهشهای دیگری وجود دارد؟
جهشهای جدید دائما پدیدار میشوند، اما دانشمندان بر مواردی تمرکز میکنند که توانایی مشکل سازتر کردن ویروس را دارند.
یکی از رایجترین جهشها N۵۰۱Y است که توسط متخصصان ژنتیک ردیابی انواع جدید به Nelly معروف است.
این جهش بر روی اسید آمینه ۵۰۱ ویروس تاثیر میگذارد و آسپاراژین را برای یک اسید آمینه دیگر به نام تیروزین عوض میکند.
این باعث تغییر شکل پروتئین سنبله میشود به گونهای که کمک میکند ویروس محکمتر به سلولهای انسان متصل شود.
یک پیامد احتمالی این است که ویروس کمتری برای ایجاد عفونت لازم است؛ بنابراین بیماری به راحتی گسترش مییابد.
این جهش حداقل در سه نوع مختلف ایجاد شده است که باعث نگرانی در سراسر جهان میشود: نوع سریع و انتقال پذیرتر B۱۱۷ که اولین بار در منطقه کنت در انگلیس مشاهده شد؛ نوع B۱۳۵۱ که اولین بار در آفریقای جنوبی یافت شد؛ و نوع P۱ که اولین بار در برزیل مشاهده شد.
اما این انواع نگرانی نیز جهشهای دیگری دارند؛ انواع B۱۳۵۱ و P۱ هر دو دارای جهش سنبله دیگری به نام K۴۱۷N هستند که تاثیر آن هنوز مشخص نیست.
یکی از نگران کنندهترین جهشهای موجود تاکنون E۴۸۴K یا Eeek است.
این جهش باعث تغییر پروتئین سنبله نیز میشود و این باعث میشود برخی از آنتی بادیهای ساخته شده در واکسیناسیون یا عفونت قبلی کار سخت تری برای مقابله داشته باشند.
دانشمندان بیم دارند که انواع حامل E۴۸۴K همچنان در جمعیتی که به شدت توسط ویروس آسیب دیده یا بسیار واکسینه شده اند، گسترش یابد.
از این رو نگرانی در مورد نوع آفریقای جنوبی مبنی بر خنثی کردن برنامه واکسیناسیون در انگلیس وجود دارد.
این نکته که جهش به نفع ویروس است، میتواند در تعداد مختلفی از ویروسها مشاهده شود.
متخصصان ژنتیک E۴۸۴K را در انواع ویروس آفریقای جنوبی و برزیل و سایر موارد موجود در انگلیس، نیویورک، نیجریه و اخیرا آنگولا مشاهده کردهاند.
چگونه ویروس در آینده تکامل مییابد؟
هیچ فردی نمیتواند با تکمیل واکسنها، تکامل ویروس را پیش بینی کند، اما «الیور پیبوس»، استاد تکامل و بیماریهای عفونی در دانشگاه آکسفورد، شرایط را با یک بازی شطرنج مقایسه میکند.
در حال حاضر، ویروس ممکن است تنها تعداد کمی حرکت نیاز داشته باشد تا بتواند با فشاری که متحمل میشود سازگار شود و باعث شود جهشهای مشابه بارها و بارها ایجاد شود اما ممکن است گزینههای مختلفی برای ویروس پیش بینی شود، زیرا افراد بیشتری توسط واکسن ایمن میشوند.